ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಶುಕ್ರವಾರ ಶಾಂಘೈ ಸಹಕಾರ ಸಂಘಟನೆಯ (ಎಸ್‌ಸಿಒ) ಶೃಂಗಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದಾಗ ಭಾರತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿದ ಇರಾನಿನ ಬಂದರು ಚಬಹಾರ್ ಬಂದರಿನ ವಿಷಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಚಬಹಾರ್ ಬಂದರಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಭೂ ಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ ಸರಬರಾಜು ಸಾಗಣೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ನಂತರ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯ ಪ್ರವೇಶ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಭಾರತದ ಉಪಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಮೋದಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನವು ತಾಲಿಬಾನ್ ಕೈಗೆ ಸಿಲುಕಿದೊಡನೆ – ಮತ್ತು ಆ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ನೆರೆಹೊರೆಯಲ್ಲಿ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ – ಭಾರತದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಗೆ ಚಾಬಹಾರ್‌ನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆ ಪದೇ ಪದೇ ಕಾಡಿತು. ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ಸಾರಿಗೆ ಕಾರಿಡಾರ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು, ರೈಲುಮಾರ್ಗಗಳು ಮತ್ತು ಬಂದರುಗಳ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಜಾಲದ ಭಾಗವಾಗಿ ಚಬಹಾರ್ ಅನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ರಷ್ಯಾದಿಂದ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿನ ಬಂದರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು.
ಈ ಬಂದರಿನಿಂದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಬಂದರಿನ ಸೀಮಿತ ಬಳಕೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. “ಭಾರತದ ವಿಶಾಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಧ್ಯ-ಏಷ್ಯಾದ ದೇಶಗಳು ಅಪಾರ ಲಾಭ ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂದು ನಾವು ನಂಬುತ್ತೇವೆ. ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಪರಸ್ಪರ ನಂಬಿಕೆಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಅನೇಕ ಸಂಪರ್ಕ ಆಯ್ಕೆಗಳು ಇಂದು ಅವರಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿಲ್ಲ. ಇರಾನ್‌ನ ಚಬಹಾರ್ ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಹೂಡಿಕೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ಸಂಪರ್ಕದ ಕಾರಿಡಾರ್ ಅನ್ನು ಈ ವಾಸ್ತವದಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, “ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಮೋದಿಯವರು ಎಸ್‌ಸಿಒ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ವರ್ಚುವಲ್‌ ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಇದು ಈಗ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಮೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಶೃಂಗಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಚೀನಾ ಎರಡು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ SCO ಆರಂಭಿಸಿತು. ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, SCO ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ, ಭದ್ರತೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. 2017 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸದಸ್ಯರಾದವು. ಈ ವರ್ಷ, ಈಜಿಪ್ಟ್, ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ಮತ್ತು ಕತಾರ್ ಸಂವಾದ ಪಾಲುದಾರರಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡವು. ಈ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಇರಾನ್ ಹೊಸ ಸದಸ್ಯ.
ಎಸ್‌ಸಿಒ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ” ಎಂದು ಮೋದಿ ಹೇಳಿದರು.
ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಸವಾಲುಗಳು ಶಾಂತಿ, ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸ-ಕೊರತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೂಲ ಕಾರಣ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಆಮೂಲಾಗ್ರತೆ ಎಂದು ಮೋದಿ ಗಮನಿಸಿದರು. ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಈ ಸವಾಲನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಸಿವೆ. ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ SCO ಒಂದು ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದ ಪ್ರಧಾನಿ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಿತವಾದ ಅನುಭವವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರು ಹಾಗೂ, ಬಲವಾದ ಸೂಫಿ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದರು. ಮೂಲಭೂತೀಕರಣ ಮತ್ತು ಉಗ್ರವಾದವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಎಸ್‌ಸಿಒ ಅನ್ನು ಒಂದು ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್ ಆಗಿ ಬಳಸಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಎಸ್‌ಸಿಒನ ಸಂಪರ್ಕವು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕವು ಏಕಮುಖ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ ಮೋದಿ ಇದು ಪಾಲುದಾರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ, ಪಾರದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿರಬೇಕು. ಅಂತಹ ಸಂಪರ್ಕ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಎಸ್‌ಸಿಒ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಬೇಕು, ಆಗ ಮಾತ್ರ ಅದು ಜನರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹತ್ತಿರಕ್ಕೆ ತರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೆ, ಮೋದಿಯವರು ಚೀನಾದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಬೆಲ್ಟ್ ಮತ್ತು ರೋಡ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್ (ಬಿಆರ್‌ಐ) ಮತ್ತು ಅದರ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಚೀನಾ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಿಡಾರ್ (ಸಿಪಿಇಸಿ) ಅನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಇದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಆಕ್ರಮಿತ ಕಾಶ್ಮೀರದ (ಪಿಒಕೆ) ಮೂಲಕ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಭಾರತದೊಂದಿಗಿನ ಅತ್ಯಂತ ನೋವಿನ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ಸಿಪಿಇಸಿ ತನ್ನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾರತವು ಪದೇ ಪದೇ ಬಿಆರ್‌ಐ ಸಂಭಾಷಣೆಯಿಂದ ದೂರವಿತ್ತು.
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಏಶಿಯನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ (SAARC) ಹಾದಿ ತಪ್ಪುತ್ತದೆ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದಾಗಿ, SCO ಭಾರತಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗೆ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಭಿನ್ನ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಉಪಯುಕ್ತ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಭಾರತವು ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಎರಡರೊಂದಿಗೂ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಚೀನಾದ ಭವ್ಯ ಯೋಜನೆಗೆ ತನ್ನ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ನ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಎಸ್‌ಸಿಒ ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ತಲುಪಲು ಮತ್ತು ಅವರ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲು ಒಂದು ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಮಾಸ್ಕೋದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎಸ್‌ಸಿಒನ ವಿದೇಶಾಂಗ ಮಂತ್ರಿಗಳ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಎಸ್ ಜೈಶಂಕರ್ ಮತ್ತು ವಾಂಗ್ ಯಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಗಲ್ವಾನ್ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಭೇಟಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಸೈನ್ಯ ಹಿಂತೆಗೆತದ ಕಡೆಗೆ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟರು. ನಂತರ, ಎಸ್‌ಸಿಒನ ರಕ್ಷಣಾ ಮಂತ್ರಿಗಳ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ರಾಜನಾಥ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರಯ ಚೀನಾದಸಹವರ್ತಿ ವೀ ಫೆಂಗ್ಹೆ ಜೊತೆ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿದರು.
ಈ ಬಾರಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ, ಜೈಶಂಕರ್ ಮತ್ತು ಯಿ ದುಶಾನ್‌ಬೆಯಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೊನೆಯ ಸಭೆಯಿಂದಾಗಿ (ಎಸ್‌ಸಿಒ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ದುಶಾನ್‌ಬೆಯಲ್ಲಿ) ಪೂರ್ವ ಲಡಾಖ್‌ನ ಎಲ್‌ಎಸಿ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಉಳಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಪರಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಗತಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಗೋಗ್ರಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೈನ್ಯ ಹಿಂತೆಗೆತ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಜೈಶಂಕರ್ ಗಮನಿಸಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಬಾಕಿ ಇರುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಸೇನಾ ಮತ್ತು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಭೇಟಿಯಾಗಿ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವುದಾಗಿ ಮಂತ್ರಿಗಳು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.
ನಿಮ್ಮ ಕಾಮೆಂಟ್ ಬರೆಯಿರಿ