ನವದೆಹಲಿ: ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಮಂಗಳವಾರ ಮಂಡಿಸಿದ 2022-23ನೇ ಸಾಲಿನ ಕೇಂದ್ರದ ಬಜೆಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ವರ್ಷ ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಎಲ್ಲಾ ದೊಡ್ಡ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲೇ ಗರಿಷ್ಠವಾಗಿರಲಿದ್ದು, ಶೇ. 9.2ರಷ್ಟು ಇರಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ 14 ವಲಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುವ ಉತ್ಪಾದನೆ ಆಧಾರಿತ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಧನ ಯೋಜನೆಯಿಂದ 60 ಲಕ್ಷ ಹೊಸ ಉದ್ಯೋಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಲಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರಮುಖ ಘೋಷಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ, ಇ-ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳು ಸೇರಿವೆ. ವಿಕಲಚೇತನರಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದ್ದರೆ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ದರಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಿಲ್ಲ. ಖಾದ್ಯ ತೈಲ, ಕೆಲ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ವಸ್ತುಗಳು, ಆಭರಣಗಳು, ಪಾಲಿಶ್ ಮಾಡಿದ ವಜ್ರಗಳ ಬೆಲೆ ಅಗ್ಗವಾಲಿದೆ. ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಜಿಡಿಪಿಯ 6.9ರಷ್ಟು ಇರಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ ₹ 39.5 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ, ಕೇವಲ ಶೇ.4.8 ಹೆಚ್ಚಳ: ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಶೇ.7.4ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಹಿಂದಿನ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 35.1 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಯಿಂದ 37.7 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.
60 ಲಕ್ಷ ‘ಮೇಕ್-ಇನ್-ಇಂಡಿಯಾ’ ಉದ್ಯೋಗಗಳು: “ಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್ ಲಿಂಕ್ಡ್ ಇನ್ಸೆಂಟಿವ್ (ಪಿಎಲ್‌ಐ) ಯೋಜನೆಯು ಆತ್ಮ ನಿರ್ಭರ ಭಾರತವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 60 ಲಕ್ಷ ಹೊಸ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಮತ್ತು 30 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ..
ಕೊರತೆ/ಖರ್ಚು
* 2025/26 ರ ವೇಳೆಗೆಜಿಡಿಪಿಯ ಯ 4.5% ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪ
* 2022/23 ರಲ್ಲಿ GDP ಯ 6.4% ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಅಂದಾಜು
* ಜಿಡಿಪಿಯ 6.9% ನಲ್ಲಿ 2021/22 ಕ್ಕೆ ಪರಿಷ್ಕೃತ ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆ
* 2022/23 ರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ 39.45 ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ರೂಪಾಯಿಗಳು
* ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷ 2023ರಲ್ಲಿ ಜಿಡಿಪಿಗೆ 4% ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಗೆ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಮತಿ
* 50 ವರ್ಷಗಳ ಬಡ್ಡಿ ರಹಿತ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹಂಚಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ
* 2022/23 ರಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆ ವೆಚ್ಚ 1 ಟ್ರಿಲಿಯನ್ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ನೆರವು ಯೋಜನೆ
ಬಜೆಟ್‌ನ ಪ್ರಮುಖಾಂಶಗಳು ಹೀಗಿವೆ..
ತೆರಿಗೆ, ಹಣಕಾಸು ವಲಯ
ಹಸಿರು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಹಸಿರು ಬಾಂಡ್‌ಗಳ ವಿರಣೆ
ವಿತ್ತೀಯ ಕೊರತೆಯು ಜಿಡಿಪಿಯ ಶೇ. 6.9ರಷ್ಟು ಅಂದಾಜು
ತೆರಿಗೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಫೈಲಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಬದಲಾವಣೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಡೇಟ್‌ ರಿಟರ್ನ್ ಅನ್ನು 2 ವರ್ಷಗಳ ಒಳಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು
ಸಹಕಾರ ಸಂಘಗಳು ಶೇ. 18.5 ಪರ್ಯಾಯ ಕನಿಷ್ಠ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸುತ್ತಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಗಳು ಶೇ. 15 ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘಗಳೂ ಶೇ. 15ರಷ್ಟು ಪರ್ಯಾಯ ತೆರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಪಾವತಿಸಲಿವೆ.
1 ರಿಂದ 10 ಕೋಟಿ ರೂ. ಆದಾಯ ಹೊಂದಿರುವ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ವಿಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕ ಶೇ. 7 ಕ್ಕೆ ಇಳಿಕೆ
ವಿಶೇಷ ಚೇತನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿ
ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಿಂಚಣಿ ಖಾತೆಗೆ ಕಡಿತ ಮಿತಿ ಶೇ. 14ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆ
ವರ್ಚುವಲ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಡಿ ತರುವ ಪ್ರಸ್ತಾವ
ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಬಂಡವಾಳ ಲಾಭದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಶೇ. 15ಕ್ಕೆ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕತ್ತರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಪಾಲಿಶ್ ಮಾಡಿದ ವಜ್ರದ ಮೇಲಿನ ಆಮದು ಸುಂಕ ಶೇ. 5ಕ್ಕೆ ಇಳಿಕೆ
ಆರ್ಟಿಫೀಷಿಯಲ್‌ ಆಭರಣದ ಮೇಲಿನ ಆಮದು ಸುಂಕ ಕಡಿತ
ಸೋಡಿಯಂ ಸೈನೈಡ್ ಮೇಲಿನ ಆಮದು ಸುಂಕ ಹೆಚ್ಚಳ
ಛತ್ರಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಆಮದು ಸುಂಕ ಶೇ. 20ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆ
ಸ್ಟೀಲ್ ಗುಜರಿ ಮೇಲಿನ ಆಮದು ಸುಂಕ ಇನ್ನೊಂದು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಣೆ
ಕೆಲವು ವಿಧದ ಸ್ಟೇನ್‌ಲೆಸ್ ಸ್ಟೀಲ್ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಆಂಟಿ-ಡಂಪಿಂಗ್ ಸುಂಕ ಹಿಂತೆಗೆತ
ಸೀಗಡಿ ಅಕ್ವಾಕಲ್ಚರ್ ಮೇಲೆ ಸುಂಕ ಕಡಿತ
ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ತುರ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ 2023 ರವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆ
ಇಂಧನ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಕ್ರಮವು ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಆದ್ಯತೆ
ಜೀವ ವಿಮಾ ನಿಗಮದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಚಿಕೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ನಿರೀಕ್ಷೆ
ಕಳೆದ ವರ್ಷದ ಬಜೆಟ್‌ನ ಉಪಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಈ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಂಚಿಕೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ
ವಿಶೇಷ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯಗಳ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಹೊಸ ಶಾಸನದೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪ
ಕಂಪನಿಗಳ ಕ್ಲೋಸರ್‌ ಅನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ 2 ವರ್ಷಗಳಿಂದ 6 ತಿಂಗಳಿಗೆ ಇಳಿಸುವ ಗುರಿ
ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಬಂಡವಾಳ ಲಾಭದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು 15% ಗೆ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದು
ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ವಲಯ
20,000 ಕೋಟಿ ರೂ. ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಗತಿ ಶಕ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಹಾ ಯೋಜನೆ
ಮುಂದಿನ 3 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 100 ಗತಿ ಶಕ್ತಿ ಕಾರ್ಗೋ ಟರ್ಮಿನಲ್‌ಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ
2022-23ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಜಾಲವನ್ನು 25,000 ಕಿಮೀಗಳಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಣೆ
ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ವೇಗಳಿಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲಾನ್ ಅನ್ನು 2022-23ರಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪ
ಮುಂದಿನ 3 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 400 ಹೊಸ ತಲೆಮಾರಿನ ವಂದೇ ಭಾರತ್ ರೈಲುಗಳು
ಪರ್ವತ ಮಾಲಾ ಯೋಜನೆಯಡಿ 60 ಕಿ.ಮೀ ರೋಪ್ ವೇ ನಿರ್ಮಾಣ
2022 ರಲ್ಲಿ 5G ತರಂಗಾಂತರ ಹರಾಜು
5G ಗಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸ-ನೇತೃತ್ವದ ತಯಾರಿಕೆಯ ಯೋಜನೆಯು ಉತ್ಪಾದನಾ-ಸಂಯೋಜಿತ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರುತ್ತದೆ
ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಫೈಬರ್ ಹಾಕಲು ಗುತ್ತಿಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು, 2025 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ
2022/23 ರಲ್ಲಿ ಕೈಗೆಟುಕುವ ವಸತಿಗಾಗಿ 480 ಶತಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮೀಸಲು
ಸೌರ ಉಪಕರಣಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ 195 ಶತಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ನಿಯೋಜನೆ
ಕೃಷಿ ವಲಯ..
ಗೋಧಿ, ಭತ್ತ, ಖಾರಿಫ್ ಮತ್ತು ರಾಬಿ ಬೆಳೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹಣೆ, 1 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ರೈತರಿಗೆ ಲಾಭ
ಕನಿಷ್ಠ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ ಯೋಜನೆಯಡಿ 2.37 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ನೇರ ಪಾವತಿ
2022 ರಾಗಿ ವರ್ಷ – ಕೊಯ್ಲಿನ ನಂತರದ ರಾಗಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಮೌಲ್ಯವರ್ಧನೆಗೆ ಬೆಂಬಲ
ಬೆಳೆ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕಗಳ ಸಿಂಪಡನೆಗೆ ಕಿಸಾನ್ ಡ್ರೋನ್‌ಗಳ ಬಳಕೆ
44,000 ಕೋಟಿ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಕೆನ್-ಬೆಟ್ವಾ ನದಿ ಜೋಡಣೆ ಯೋಜನೆ, 9.0 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ರೈತರ ಭೂಮಿಗೆ ನೀರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯ
ದೇಶಾದ್ಯಂತ ರಾಸಾಯನಿಕ ಮುಕ್ತ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಕೃಷಿಗೆ ಉತ್ತೇಜನ
ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯಮಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಟಾರ್ಟಪ್‌ಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸಲು ಸಂಯೋಜಿತ ಬಂಡವಾಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಬಾರ್ಡ್‌ನಿಂದ ನೆರವು
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಲಯ
ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ ಹಬ್ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ವಿವಿಧ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಿಗೂ ಒತ್ತು
ಕೋವಿಡ್‌ನಿಂದಾಗಿ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ನಷ್ಟವನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಲು, ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಒಂದು ತರಗತಿ, ಒಂದು ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್ (ಒನ್‌ ಕ್ಲಾಸ್‌, ಒನ್‌ ಟಿವಿ ಚಾನಲ್‌) ಅನ್ನು 12 ರಿಂದ 200 ಚಾನೆಲ್‌ಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಣೆ
ರಕ್ಷಣಾ ಕ್ಷೇತ್ರ..
ಸ್ಟಾರ್ಟ್‌ಅಪ್‌ಗಳು, ಖಾಸಗಿ ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಅಕಾಡೆಮಿಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆಯಲಿದೆ.
ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಶೇ. 25ರಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಮೀಸಲಿಡುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ
ಮಿಲಿಟರಿ ಸಲಕರಣೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಖಾಸಗಿ ಉದ್ಯಮಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ನಿರ್ಧಾರ
ಶೇ. 68ರಷ್ಟು ರಕ್ಷಣಾ ಬಂಡವಾಳ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಬಜೆಟ್ ದೇಶೀಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಾಗಿ ಮೀಸಲು
ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಒತ್ತು
75 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ 75 ಡಿಜಿಟಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಘಟಕಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ
2022-23 ರಲ್ಲಿ ಬ್ಲಾಕ್‌ಚೈನ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಆರ್‌ಬಿಐನಿಂದ’ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿ’ ಪರಿಚಯ
ವರ್ಚುವಲ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆಸ್ತಿಗಳಿಗೆ ಶೇ. 30ರಷ್ಟು ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಲು ನಿರ್ಧಾರ
ವರ್ಚುವಲ್ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನ
ಆರೋಗ್ಯ- ಸ್ವಚ್ಛತಾ ವಲಯ
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಜಾರಿ
23 ಟೆಲಿ ಮೆಂಟಲ್ ಹೆಲ್ತ್ ಸೆಂಟರ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಸ್ಥಾಪನೆ
ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಟೆಲಿ ಮೆಂಟಲ್ ಹೆಲ್ತ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸ್ಥಾಪನೆ
ಮಿಷನ್ ಶಕ್ತಿ, ಮಿಷನ್ ವಾತ್ಸಲ್ಯ, ಸಕ್ಷಮ್ ಅಂಗನವಾಡಿ ಮತ್ತು ಪೋಷಣ್‌ 2.0 ಮೂಲಕ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಮಗ್ರ ಪ್ರಯೋಜನ
ಹರ್ ಘರ್, ನಲ್ ಸೆ ಜಲ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 2022-23ರಲ್ಲಿ 3.8 ಕೋಟಿ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಶುದ್ಧ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಪೂರೈಕೆಗೆ 60,000 ಕೋಟಿ ಮೀಸಲು
ನಿಮ್ಮ ಕಾಮೆಂಟ್ ಬರೆಯಿರಿ