ಭಾರತೀಯರ ಜೀವಿತಾವಧಿ 2 ವರ್ಷ ಹೆಚ್ಚಳ, ಆದರೆ ಜಾಗತಿಕ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ಭಾರತದ್ದು ಕಡಿಮೆ

ನವದೆಹಲಿ: 2015-19ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಜೀವಿತಾವಧಿಯು 69.7 ವರ್ಷಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆ, ಇದು ಅಂದಾಜು ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿ ಜೀವಿತಾವಧಿ 72.6 ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.
ಜೀವಿತಾವಧಿಗೆ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಭಾರತ ಸುಮಾರು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದನೇ ವರ್ಷ ಮತ್ತು ಐದನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ಅವಲೋಕಿಸಿದರೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಿಶುಗಳು ಮತ್ತು ಐದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನನವರ ಮರಣವು ಭಾರತವು ಜನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜೀವಿತಾವಧಿ ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚದಿರಲು ಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಾದರಿ ನೋಂದಣಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ (ಎಸ್‌ಆರ್‌ಎಸ್) ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ “ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಜೀವನ ಕೋಷ್ಟಕಗಳು” 2015-19 ರಲ್ಲಿನ ಡೇಟಾವು ಜನನದ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಮತ್ತು ಒಂದು ಅಥವಾ ಐದನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ನಡುವಿನ ಅಂತರವು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಶಿಶು ಮರಣ ಹೊಂದಿರುವ (IMR) ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

45 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು 1970-75ರಲ್ಲಿ 49.7 ರಿಂದ 2015-19 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ 69.7 ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಜನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಜೀವಿತಾವಧಿಗೆ ಸುಮಾರು 20 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದೆ. ಒಡಿಶಾವು 24 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ 45.7 ರಿಂದ 69.8 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಏರಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದೆ. ನಂತರ ತಮಿಳುನಾಡು 49.6 ರಿಂದ 72.6 ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ. ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ನಂತರ ಕೇವಲ 65.3 ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶವು 2015-19 ರಲ್ಲಿ 65.6 ರ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, 1970-75ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 43 ವರ್ಷಗಳ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದು 22.6 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಜೀವಿತಾವಧಿಯು ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದಲ್ಲಿ 65.3 ವರ್ಷಗಳಿರುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಜೀವಿತಾವಧಿ ರಾಜ್ಯವಾದರೆ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ 75.9 ವರ್ಷಗಳಿದ್ದು, ಅತ್ಯಧಿಕ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಇರುವ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. 2015-19ರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜೀವಿತಾವಧಿ 68.3 ವರ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 73.0 ವರ್ಷಗಳು. 2015-19ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ 0.3 ವರ್ಷ ಮತ್ತು 0.4 ವರ್ಷ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಹೆಚ್ಚಿದೆ.

ದೆಹಲಿ ಪುರುಷರ ಜೀವಿತಾವಧಿ (74.3 ವರ್ಷಗಳು) ಅತ್ಯಧಿಕವಿದ್ದರೆ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಜೀವಿತಾವಧಿ (78.0 ವರ್ಷಗಳು) ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಪುರುಷರ ಜೀವಿತಾವಧಿ 68.4 ವರ್ಷಗಳಾದರೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಜೀವಿತಾವಧಿ 71.1 ವರ್ಷಗಳು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದಲ್ಲಿ ಪುರುಷರ ಜೀವಿತಾವಧಿ (63.7 ವರ್ಷಗಳು) ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಜೀವಿತಾವಧಿ (66.2 ವರ್ಷಗಳು) ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.
ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು/ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು 2015-19ರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಭಾರತದೊಳಗೆ, ರಾಜ್ಯಗಳಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಭಾರಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ನಗರ ಪ್ರದೇಶದ ಮಹಿಳೆಯರು 82.3 ವರ್ಷಗಳ ಅತ್ಯಧಿಕ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪುರುಷರು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ, ಕೇವಲ 62.8 ವರ್ಷಗಳ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಇವರು 15.8 ವರ್ಷಗಳ ಅಂತರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅಸ್ಸಾಂನಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ಅಂತರವು ಸುಮಾರು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳು. ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ನಗರ-ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಂತರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜ್ಯ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ. ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜೀವಿತಾವಧಿಯು ನಗರ ಜೀವಿತಾವಧಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಏಕೈಕ ರಾಜ್ಯ ಕೇರಳವಾಗಿದೆ, ಇದು ಉತ್ತರಾಖಂಡದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಇದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿ, ಉತ್ತರಾಖಂಡದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. 2010-14 ರಲ್ಲಿ 71.7 ಅನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ ನಂತರ, 2015-19 ರ ವೇಳೆಗೆ 70.6 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ, ಮಧ್ಯಂತರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರವಾದ ಇಳಿಕೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪುರುಷ ಜೀವಿತಾವಧಿಯು ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ.
ನೆರೆಹೊರೆಯಲ್ಲಿ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳವು ಭಾರತಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ IMR ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು (24 ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 28), ಈಗ ಜನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 72.1 ಮತ್ತು 70.5 ರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, UN ನ ಮಾನವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವರದಿ, 2019 ರ ಪ್ರಕಾರ ಜಪಾನ್ ಅತ್ಯಧಿಕ ಜೀವಿತಾವಧಿ 85ವರ್ಷವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಾರ್ವೆ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಸ್ವಿಟ್ಜರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಐಸ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು 83 ರ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಆಫ್ರಿಕನ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ 54 ರ ಕಡಿಮೆ ಜೀವಿತಾವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, 2020 ರಲ್ಲಿ ಲೆಸೊಥೋ ಮತ್ತು ಚಾಡ್ 55 ರಲ್ಲಿದ್ದು ನಂತರದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.