ಸಿಂಧೂ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೇಲೆ ಪಾಕ್‌ಗೆ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡಿದ ಭಾರತ

ನವದೆಹಲಿ: ಭಾರತವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1960 ರ ಸಿಂಧೂ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದದ (IWT) ಮೇಲೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ನೋಟಿಸ್ ನೀಡಿದೆ ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಪಾಡು ಮಾಡಲು ಕೋರಿದೆ. ಅದರ ಅನುಷ್ಠಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಇಸ್ಲಾಮಾಬಾದ್‌ನ “ನಿರುತ್ತರತೆ”ಯ ನಂತರ ಬುಧವಾರದಂದು ನೋಟಿಸ್ ನೀಡಲಾಯಿತು ಎಂದು ಸರ್ಕಾರದ ಮೂಲಗಳು ಶುಕ್ರವಾರ ತಿಳಿಸಿವೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಈಗ 90 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಾತುಕತೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ.
ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ಹೇಳಿದೆ, ಆದರೆ 2017 ರಿಂದ 2022 ರವರೆಗೆ ಶಾಶ್ವತ ಸಿಂಧೂ ಆಯೋಗದ ಐದು ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ನಿರಾಕರಿಸಿದೆ.
ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ತಟಸ್ಥ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ, ಅದೇ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಅಂತಹ ಸಮಾನಾಂತರ ಪರಿಗಣನೆಯು ಸಿಂಧೂ ಜಲ ಒಪ್ಪಂದ (IWT)ಯ ಯಾವುದೇ ನಿಬಂಧನೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾರತ ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಸೂಚನೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಲು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ತನ್ನ ಸಮಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು IWT ಮಾರ್ಪಾಡಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟರೆ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಎರಡೂ ಕಳೆದ 62 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿತ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ವಿಶ್ವಬ್ಯಾಂಕ್ ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಿಶನ್‌ಗಂಗಾ ಮತ್ತು ರಾಟಲ್ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ “ತಟಸ್ಥ ತಜ್ಞರು” ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ನೇಮಿಸಿತ್ತು, ಮೈಕೆಲ್ ಲಿನೋ ಅವರನ್ನು ತಟಸ್ಥ ತಜ್ಞರಾಗಿ ಮತ್ತು ಸೀನ್ ಮರ್ಫಿ ಅವರನ್ನು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಪಿಟಿಐ ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.
ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಮಾತುಕತೆಯ ನಂತರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1960 ರಲ್ಲಿ IWT ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಮೂಲದ ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸಹಿ ಹಾಕಿತು. ಒಪ್ಪಂದವು ನದಿಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ವಿನಿಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಮುಖ ಘರ್ಷಣೆ ಏನೆಂದರೆ, ಕಿಶೆನ್‌ಗಂಗಾ ಮತ್ತು ರಾಟಲ್‌ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳ ತಾಂತ್ರಿಕ ವಿನ್ಯಾಸದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ.
2016 ರಲ್ಲಿ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಏಕಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ಈ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಅದರ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳ ಮೇಲೆ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತೀರ್ಪು ನೀಡುವಂತೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿತು ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
‘ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಈ ಏಕಪಕ್ಷೀಯ ಕ್ರಮವು ಐಡಬ್ಲ್ಯೂಟಿಯ ಆರ್ಟಿಕಲ್ IX ಮೂಲಕ ಕಲ್ಪಿಸಲಾದ ವಿವಾದ ಇತ್ಯರ್ಥದ ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ತಟಸ್ಥ ತಜ್ಞರಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಭಾರತವು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಮಾಡಿತು.