ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರ ತವರು ಗ್ರಾಮವಾದ ಗುಜರಾತಿನ ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿರುವ 2,800 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಮಾನವ ವಸಾಹತು ಅವಶೇಷಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ.
ಐಐಟಿ ಖರಗಪುರ, ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆ (ಎಎಸ್‌ಐ), ಫಿಸಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ (ಪಿಆರ್‌ಎಲ್), ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (ಜೆಎನ್‌ಯು) ಮತ್ತು ಡೆಕ್ಕನ್ ಕಾಲೇಜು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ 800ರಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಮಾನವ ವಸಾಹತುಗಳ ಪುರಾವೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ .
ವಡ್ನಗರವು ಬಹು-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಬಹು-ಧರ್ಮೀಯ (ಹಿಂದೂ, ಬೌದ್ಧ, ಜೈನ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್) ವಸಾಹತುವಾಗಿದೆ.
ಐಐಟಿ ಖರಗಪುರದ ಭೂವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಜಿಯೋಫಿಸಿಕ್ಸ್‌ನ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಡಾ.ಅನಿಂದ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, 2016 ರಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿನ ಉತ್ಖನನ ಕಾರ್ಯವು ಏಳು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೇದಿಕೆಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ.
ವಡ್ನಗರದ ಉತ್ಖನನದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದ್ದೇನು..?
ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಉತ್ಖನನದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಈ ಸುದೀರ್ಘ 3,000 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಉಗಮ ಮತ್ತು ಕುಸಿತ, ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದ ಯೋಧರು ಭಾರತದ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಆಕ್ರಮಣಗಳು, ಮಳೆ ಅಥವಾ ಅನಾವೃಷ್ಟಿಯಂತಹ ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿನ ತೀವ್ರ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾದ ಅಂಶಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಐಐಟಿ ಖರಗಪುರ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ವಡ್ನಗರದ ಹಲವಾರು ಆಳವಾದ ಕಂದಕಗಳಲ್ಲಿನ ಉತ್ಖನನವು ಏಳು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಂತಗಳ (ಅವಧಿಗಳು) ಮೌರ್ಯ, ಇಂಡೋ-ಗ್ರೀಕ್, ಇಂಡೋ-ಸಿಥಿಯನ್ ಅಥವಾ ಶಾಕ-ಕ್ಷತ್ರಪಾಸ, ಹಿಂದೂ-ಸೋಲಂಕಿಗಳು, ಸುಲ್ತಾನೇಟ್-ಮೊಘಲ್ (ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್,) ಗಾಯಕ್ವಾಡ-ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತು ಆಳ್ವಿಕೆ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ. ಮತ್ತು ನಗರವು ಇಂದಿಗೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು, ಮುಂದುವರಿದಿದೆ.
ಉತ್ಖನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಬೌದ್ಧ ವಿಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಸಹ ಪತ್ತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆ ತಿಳಿಸಿದೆ
“ನಾವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಕಲಾಕೃತಿಗಳು, ಕುಂಬಾರಿಕೆಗಳು, ತಾಮ್ರ, ಚಿನ್ನ, ಬೆಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಕಬ್ಬಿಣದ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ವಿನ್ಯಾಸದ ಬಳೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿ ಇಂಡೋ-ಗ್ರೀಕ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗ್ರೀಕ್ ರಾಜ ಅಪೊಲೊಡಾಟಸ್‌ನ ನಾಣ್ಯ ಅಚ್ಚುಗಳನ್ನು ಸಹ ನಾವು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ ”ಎಂದು 2016 ರಿಂದ ಉತ್ಖನನದ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಸಹ-ಲೇಖಕ ಎಎಸ್‌ಐ ಪುರಾತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಅಭಿಜಿತ ಅಂಬೇಕರ ಹೇಳಿದರು.
ತಮ್ಮ ತಂಡವು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಪುರಾವೆಗಳಿಂದ ವಡ್ನಗರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೆ ಪತ್ತೆಯಾದ ಒಂದೇ ಕೋಟೆಯೊಳಗೆ ವಾಸಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ನಗರವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿನ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟತೆ ಏನು?
ನಿಖರವಾದ ಕಾಲಗಣನೆಯೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭಿಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲದಿಂದ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ನಿರಂತರ ದಾಖಲೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೇರೆಲ್ಲಿಯೂ ಪತ್ತೆಯಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ವಡ್ನಗರ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
“ನಮ್ಮ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕೆಲವು ಅಪ್ರಕಟಿತ ರೇಡಿಯೊಕಾರ್ಬನ್ ಡೇಟಿಂಗ್‌ ವೇಳೆ ವಸಾಹತುಗಳು ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ 1400ರಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿವೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ, ಈ ನಗರ ಹರಪ್ಪನ್ ಅವಧಿಯ ಕೊನೆಯ ಹಂತಕ್ಕೆ ಸಮಕಾಲೀನವಾಗಿದೆ. ನಿಜವಾಗಿದ್ದರೆ, ಇದು ಕಳೆದ 5,500 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಿರಂತರತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಡಾರ್ಕ್ ಏಜ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವುದು ಒಂದು ಕಲ್ಪಿತಕಥೆಯಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಪತ್ರಿಕೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖಕರೂ ಆಗಿರುವ ಐಐಟಿ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಆರ್.ಎಸ್. ಸರ್ಕಾರ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
“ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ವಸಾಹತು ಅವಧಿಯು ಕನಿಷ್ಠ ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ 800 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ಅದು ಆರಂಭಿಕ ಕಬ್ಬಿಣಯುಗ ಅಥವಾ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹವಾಗಿ ವೇದ ಅವಧಿಯ ಕೊನೆಯ ಕಾಲಘಟ್ಟ ಹಾಗೂ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮ ಎರಡಕ್ಕೂ ಹಿಂದಿನದು. ಈ ಅವಧಿಯು ಮೌರ್ಯರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ 150 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪತನದೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪತನದ ನಂತರ, ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ನಗರೀಕರಣ, ಜಲಮೂಲಗಳು ಒಣಗುವುದು, ಕ್ಷಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಂಕೋಚನ ಸಂಭವಿಸಿದವು” ಎಂದು ಡಾ. ಸರ್ಕಾರ್ ಗಮನಿಸಿದರು.
ಐಐಟಿ (IIT) ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರ ಪ್ರಕಾರ, ಕಳೆದ 2,200 ವರ್ಷಗಳ ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ (ಗುಜರಾತ್ ಸೇರಿದಂತೆ) ಏಳು ಆಕ್ರಮಣಗಳು ನಡೆದಿವೆ, ಇವುಗಳ ಮುದ್ರೆಗಳು ವಡ್ನಗರದ ಸತತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅವಧಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
“ನಮ್ಮ ಐಸೊಟೋಪ್ ಡೇಟಾ ಮತ್ತು ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅವಧಿಗಳ ದಿನಾಂಕಗಳು ಈ ಎಲ್ಲಾ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ನಿಖರವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಿದವು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಭಾರತ ಉಪಖಂಡವು ಪ್ರಬಲವಾದ ಮಾನ್ಸೂನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕೃಷಿ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದ್ದಾಗ ಆದರೆ ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾವು ಅತ್ಯಂತ ಶುಷ್ಕ ಮತ್ತು ವಾಸಯೋಗ್ಯವಲ್ಲದ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಬರಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾಗಿದ್ದಾಗ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಮತ್ತು ವಲಸೆಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದವು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿನ ಅಧ್ಯಯನದ ಬಗ್ಗೆ
ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿ ಉತ್ಖನನದ ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ಎಎಸ್‌ಐ ವಹಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತಿನ ಪುರಾತತ್ವ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯದಿಂದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಧನಸಹಾಯ ನೀಡಲಾಯಿತು, ಇದು ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಎಎಸ್‌ಐ 2016-2023ರ ವರೆಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದು, 20 ಮೀಟರ್ ಆಳದವರೆಗೆ ಅಗೆದಿದೆ. ಪುರಾತತ್ವ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕ ಮುಖೇಶ ಠಾಕೋರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಇದುವರೆಗೆ ಒಂದು ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 30 ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ‘ಕ್ವಾಟರ್ನರಿ ಸೈನ್ಸ್’ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಎಲ್ಸೆವಿಯರ್ ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ‘ಹವಾಮಾನ, ಮಾನವ ವಸಾಹತು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಕ ಐತಿಹಾಸಿಕದಿಂದ ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅವಧಿಗೆ ವಲಸೆ: ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತದ ವಡ್ನಗರದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಉತ್ಖನನದಿಂದ ಪುರಾವೆಗಳು’ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಮರ್ಶೆಗಳು’.
ಇನ್ಫೋಸಿಸ್ ಫೌಂಡೇಶನ್‌ನ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷೆ ಸುಧಾ ಮೂರ್ತಿಯವರ ಧನಸಹಾಯದಿಂದ ವಡ್ನನಗರ ಮತ್ತು ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಸಂಶೋಧನೆ ಬೆಂಬಲಿತವಾಗಿದೆ.
ನಿಮ್ಮ ಕಾಮೆಂಟ್ ಬರೆಯಿರಿ